Wereldwijd, en ook op lokaal niveau (zie dit artikel uit de Nederlandse krant Trouw uit 2017); maakt men zich zorgen over de eigen privacy. Dit probleem speelt al langere tijd. Middels bepaalde tools en technieken, kunnen consumenten in de gaten gehouden worden. De data die daarmee verzameld wordt; biedt inzichten die voor commerciële doeleinden worden toegepast. Risicovolle ontwikkelingen… Maar hoe is surveillance kapitalisme ontstaan? Hoe werkt het precies en wat zijn de gevaren?

Het ontstaan van surveillance kapitalisme

Het ontstaan van surveillance kapitalisme kan vooral gekoppeld worden aan de technologische ontwikkelingen. Vanaf het einde van de jaren 90, begin jaren 2000; heeft het surveillance kapitalisme een vlucht gemaakt. Steeds meer tools en technieken werden ontwikkeld, waarmee consumenten daadwerkelijk ‘gevolgd’ konden worden.

Verzamelde informatie over online zoekgedrag en meer leiden onomstotelijk tot handige inzichten. Waar liggen de interesses van de consument zoal? En hoe kan hier het beste op worden ingespeeld? Met deze kennismogelijkheden is het surveillance kapitalisme geboren…

Hoe wordt surveillance kapitalisme toegepast?

Laten we als voorbeeld ‘cookies’ nemen.

Stel je voor: je bezoekt een website waarop kleding wordt gekocht. Hoewel er tegenwoordig veel regels aan verbonden zijn, kan het goed zijn dat er cookies op je hardware worden geplaatst. Op je computer of smartphone worden kleine bestandjes geplaatst; die jou nu kunnen ’tracken’. Bezoek je sociale media of een andere website? Dan kan het zijn dat je ineens advertenties ziet van deze eerder bezochte kledingwebsite. Vreemd? Zeker weten!

Daarbij komt dat jouw websitegedrag dikwijls gebruikt wordt voor het maken van analyses. Waar wordt het meest op geklikt? Welke advertenties worden het langst bekeken? En zo nog veel meer…

De gevaren en de impact op privacy (persoonsgegevens)

We leven in een tijd waarin techniek meer en meer ontwikkeld wordt. De technische ontwikkelingen nemen een vogelvlucht. Dit geldt eveneens voor de tools waarmee ‘surveillance kapitalisme’ kan worden uitgevoerd. De tools bieden tegenwoordig vergaande mogelijkheden met betrekking tot inzichten in ‘online gedrag’.

De gevaren liggen hiermee vooral in de impact op de privacy. Wat nu als de geldende privacywetgeving ineens niet meer geldt; of gewoon wordt genegeerd? Dan kan er van alles op straat komen te liggen. Overheden, organisaties en instanties kunnen steeds meer over u te weten komen; en dat is uiteraard onwenselijk.

Goede ontwikkelingen: De GDPR (ofwel AVG)

De Algemene Verordening Persoonsgegevens (de AVG, ook wel bekend als de GDPR) bestaat nu sinds enige tijd. Deze regelgeving schrijft voor alle EU lidstaten een transparante werkwijze van organisaties en overheden voor. De wetgeving is helder: niet zomaar alles is meer mogelijk op het gebied van data privacy en persoonsgegevens. Deze ontwikkeling is uiteraard goed. Daarbij hebben we een aantal oplossingen bedacht die deze werkwijze kracht bij zou kunnen zetten.

Oplossing 1: transparantie door organisaties

De eerste oplossing die wij hierin hebben kunnen bedenken: organisaties dienen zich daadwerkelijk aan de regelgeving te houden. Door transparantie in privacyverklaringen kan er duidelijkheid worden gegeven aan de consument. Hierbij is het goed om een bepaald ‘Privacy Keurmerk‘ in het leven te roepen. Hoe mooi zou het zijn, als een onafhankelijke instantie deze keurmerken kan uitdelen? Voldoet een website voldoende aan de privacywetgeving? Dan krijgt deze het keurmerk!

Oplossing 2: juiste inrichting van marketingtools en cookiebeleid door organisaties

Het plaatsen van cookies en het gebruiken van marketingtools door organisaties zou met meer voorzichtigheid gedaan moeten worden. De ingebouwde oplossingen voor data privacy moeten te allen tijde opgevolgd worden. Slechts daarmee kan ervoor gezorgd worden dat er geen vergaande gegevens verzameld worden.

Oplossing 3: zorg als consument voor begrip van data privacy

Uiteraard is er ook een bepaalde zorgplicht geëist van de consument zelf. Wees te allen tijde voorzichtig met het eigen online gedrag. Lees privacyverklaringen van organisaties door; en zorg voor een goed begrip van de privacywetgeving. Met de juiste kennis weet je straks beter hoe je kunt zorgen voor bescherming van de eigen privacy.

Samen staan we sterker. Laten we ervoor zorgen dat onze digitale toekomst een democratische toekomst is.

Meer weten?

Ben je een ondernemer of organisatie-leider en wil je een voorbeeldfunctie vervullen? Misschien kunnen onze oplossingen je helpen om het verschil te maken. We horen graag van je!