Het consultancyluik van Roof food groeit met de dag. Steeds meer bouwpromotoren, overheden en organisaties met plannen voor een stadslandbouwproject, kloppen aan bij Roof Food voor advies en ondersteuning. Een voorbeeld is de ontwikkeling van een moestuin op het binnenplein van de toekomstige wijk ‘De Nieuwe Dokken’ in Gent.
In het Gentse havengebied, tussen Dampoort en Muide, verrijst een nieuwe woonwijk. En wat voor één! ‘De Nieuwe Dokken’ wordt de eerste circulaire woonwijk van België met gesloten kringlopen voor water, afval en energie. Het consortium Schipperskaai Development won in 2013 de PPS-wedstrijd van de Stad Gent en neemt dit ambitieuze stadsontwikkelingsproject voor haar rekening.
Evidente keuze
Wendy Wambacq, projectmedewerker van De Nieuwe Dokken met een bijzondere persoonlijke interesse voor (stads-)landbouw: “De nieuwe buurt zal plaats bieden aan 400 huizen en appartementen, kantoren, een buurtwinkel, school, sporthal en een collectieve moestuin. Als projectontwikkelaar hadden we toen nog maar weinig ervaring met het aanleggen van moestuinen. Tijdens onze zoektocht naar een adviesbureau gespecialiseerd in urban farming, kwamen we al vrij snel bij Roof Food terecht. Nadat we zagen wat Sabien sinds haar opstart gerealiseerd had én het feit dat Roof Food verankerd is in Gent, was het voor ons een evidentie om met Roof Food in zee te gaan.”
Uitdagend project
Sabien: “Het eerste gesprek met de mensen van Schipperskaai Development (CAAAP en Van Roey Vastgoed) verliep heel spontaan. We zaten meteen op dezelfde golflengte en er was een grote wederzijdse welwillendheid om samen te werken. Samen hebben we verschillende pistes verkend om tot een moestuinconcept te komen dat perfect aansluit bij dit project. Want het is best wel een uitdagend project. Op het binnenplein van het gebouwencomplex het Noordveld komt er een moestuin van 500 m². Dat is groot en niet groot tegelijk. Bovendien is de tuin niet alleen toegankelijk voor de 80-tal gezinnen die er rond komen te wonen, ook voor andere buurtbewoners en passanten.”
Sociale duurzaamheid
Wendy: ”Dat klopt. Het project De Nieuwe Dokken staat volledig in het teken van duurzaamheid. Zo zal het energieverbruik er bijzonder laag liggen, wordt er 70% minder CO2 uitgestoten en zelfs afval krijgt er een nieuw leven. De Nieuwe Dokken wordt tevens een fossielvrije wijk. Ook het water wordt lokaal gerecupereerd en gezuiverd. Los van alle innovatieve technieken die nodig zijn om een circulaire woonwijk te realiseren, willen we ook sterk inzetten op sociale duurzaamheid. En daar komt de moestuin in het spel. Met de moestuin willen we een informele ontmoetingsplek creëren om de sociale interactie tussen de buurtbewoners te versterken. We geloven dat samen tuinieren daar een geschikte activiteit voor is. De verse groenten en fruit die de bewoners zullen oogsten, zijn uiteraard ook mooi meegenomen.”
Sabien: “Het ontwerp van de moestuin ligt nog niet voor honderd procent vast. Het is net de bedoeling om de toekomstige bewoners en alle geïnteresseerde daarbij te betrekken. Het uiteindelijke doel is dat de buurt de moestuin zelf in stand zal houden. Door mensen eigenaarschap te geven, verhoogt die slaagkans enorm.”
Duurzaamheidscharter
Wendy: “We hebben daar een goed oog in. Voor veel mensen die hier een huis of appartement kopen, is het duurzaamheidsaspect van doorslaggevend belang. Bij aankoop ondertekenen ze het duurzaamheidscharter van De Nieuwe Dokken en krijgen bewoners van het Noordveld automatisch een aandeel in de collectieve moestuin. Uiteraard beslist iedereen voor zich welke rol hij of zij wil opnemen in de moestuin. Maar het is wel de bedoeling dat die aangelegd wordt door de bewoners zelf.”
Sabien: “In de loop van 2022 willen we starten met de aanleg. Het eerste jaar na de oplevering voorzien we met Roof Food nazorg. Dat wil zeggen dat wij het project in goede banen zullen leiden. Voor de geïnteresseerden organiseren we enkele workshops over verschillende aspecten van stadslandbouw. Als je ziet hoeveel mensen door corona terug meer rust vinden in de natuur en naar hun buren toegroeien, ben ik nu al overtuigd van het succes van dit project.”
Deze reportage kwam tot stand dankzij de ondersteuning van Vlaanderen Circulair, de Vlaamse beleidsorganisatie voor circulaire economie.
string(3) "yes" NULLSinds kort waait er een nieuwe dynamiek door Roof Food. De nijpende financiële situatie eind vorig jaar dwong Sabien de onderneemster in haar naar boven te halen. “Vandaag ben ik meer manager dan ondernemer. Roof Food 3.0 is geen optie, het is nu of nooit.”
Sabien Windels, oprichtster van Roof Food, voelt zich vandaag meer manager dan onderneemster. Al was dat in de begindagen van Roof Food, nu zo’n goede vijf jaar geleden, helemaal anders. “Toen we nog diners op het dak organiseerden en cateringopdrachten uitvoerden, was ik vooral bezig met verkoop, personeelsbeheer en boekhouding. Er kroop ontzettend veel tijd in het toewijzen van de kosten en inkomsten aan onze verschillende activiteiten zoals de workshops, rondleidingen, diners… Voor mij was dat een constante strijd. Nu alleen Jonathan en ik nog voor Roof Food werken en we enkel nog de dakshop runnen en aan consultancy doen, is alles veel transparanter en eenvoudiger. Ik heb nu veel meer vat op de zaken.”
Wake-upcall
Die ommekeer kwam er eind 2019 toen Roof Food in slechte papieren zat en Sabien een lening moest aangaan om de zaak te redden. “Dat was voor mij de wake-upcall die ik nodig had. Daarvoor was ik absoluut niet elke dag met de cijfers bezig. Opeens werd het een must. Roof Food 3.0 was geen optie, het was eerder een kwestie van ‘nu of nooit’.” Met de hulp van Happonomy, de vzw die ernaar streeft de levenskwaliteit van mensen te verhogen door hen bewust te laten worden wat hun leven kleur geeft en hoe de economie daarin een rol speelt, kwam Sabien tot het inzicht dat ze commerciëler moest denken. “Eigenlijk zat Roof Food vaak krap bij kas. Maar op een of andere manier konden we dit steeds oplossen, door een extra financiering, een subsidie of door onszelf even wat minder loon uit te keren. Daardoor verdween dat probleem van mijn radar. Ik dacht dat de zaak moeilijk draaide omdat catering een moeilijke sector is, maar de kern van het probleem was dat Roof Food geen structureel gezonde organisatie was. Het gebrek aan een structureel langetermijnplan heeft me -onbewust- veel stress bezorgd.”
Commercieel denken
Vandaag ziet Sabien het anders. “Ik besef nu dat geld louter een mechanisme is om een zaak te runnen. Geld verdienen is niet mijn drijfveer, het is een tool om mijn einddoel te bereiken en impact te creëren. Ik geniet nu zelfs van commercieel denken. Het geeft me een kick om goede deals te sluiten en win-winsituaties te creëren. Er is me bijvoorbeeld gevraagd om een workshop te geven tijdens een netwerkevent waarvan de opbrengst naar een duurzaam, goed doel gaat. In het verleden zou ik dat gratis doen. Nu reken ik mijn standaardtarief aan en geef ik een korting omdat het project me genegen is. En het gaat nog verder. Ik heb de organisator honderd euro korting beloofd per klant die via het event een workshop bij Roof Food boekt. Vroeger zou ik zoiets niet durven, maar de tijd heeft me gedwongen creatiever te zijn. Ik besef nu dat ik continu zo moet denken wil ik met Roof Food sneller vooruit geraken. Vroeger werkte ik me steendood en geloofde ik dat ik er wel zou komen. Nu besef ik dat je als ondernemer ook best lui mag zijn (lacht).”
Nieuwe rolverdeling
Sabien is erg blij met de shift van manager naar ondernemer. “Nu kan ik me volledig concentreren op de missie van Roof Food: de stad eetbaar vergroenen. We willen zoveel mogelijk mensen overtuigen van stadslandbouw en dakmoestuinen en geïnteresseerden ondersteunen bij hun eigen project. We voeren haalbaarheidsstudies uit, ontwerpen de dakmoestuin, volgen de aanleg op de voet, creëren een community, enzovoort. Waar ik vroeger veel ondersteunende taken uitvoerde, sta ik nu veel meer in het veld en kan ik ook de tijd nemen om aan strategische plannen te werken.”
Sabien gunt zichzelf tot eind dit jaar de tijd om aan haar nieuwe rolverdeling te wennen. Twee dagen per week besteedt ze aan de opbouw van haar organisatie en alles wat daarbij komt kijken, de resterende drie dagen werkt ze aan betaalde projecten. “Ik heb mijn lesje wel geleerd. Ik ken nu de valkuilen van te snel willen groeien. Vooraleer ik me aan nieuwe projecten waag, wil ik de structuur van Roof Food op punt stellen.”
Deze reportage kwam tot stand dankzij de ondersteuning van Vlaanderen Circulair, de Vlaamse beleidsorganisatie voor circulaire economie.
string(3) "yes" NULLIn vijf jaar tijd heeft Roof Food al heel wat watertjes doorzwommen. Gelukkig kon Sabien rekenen op de steun van de raad van bestuur waarin ook Alexander Naessens zetelt. Behalve oprichtende vennoot, bestuurslid en vertrouweling is Alexander een believer van het eerste uur. “Doordat ik Sabien zo goed ken, wéét ik dat ze er altijd alles aan doet om vooruit te gaan.”
Dat Alexander Naessens in de raad van bestuur van Roof Food zetelt is de evidentie zelve. Sabien en Alexander gingen samen naar het middelbaar, schreven een thesis rond het Europees monetair beleid – wonnen daar zelfs een prijs voor – en startten hun professionele carrière negen jaar geleden bij Delaware, het IT-consultancybedrijf waar Alexander vandaag manager is. Nog voor Roof Food officieel uit de startblokken ging, schreef Alexander mee aan het businessplan. Naast Sabien en Dany Neudt is hij oprichtende vennoot van cvba Roof Food, een believer van het eerste uur zeg maar.
“Voor mij was medeoprichter van Roof Food worden een logische stap in de jarenlange vriendschap met Sabien. Tijdens het schrijven van onze thesis was al het duidelijk dat wij een supergoed team zijn. Bovendien is het gewoon erg plezant om met Sabien samen te werken. Ik ben zelf niet zo’n ondernemend type en zou nooit de risico’s durven nemen die Sabien neemt, maar door in de raad van bestuur te zetelen kan ik toch alles van dichtbij meemaken en dat is erg fijn.”
In de beginjaren bestond de raad van bestuur uit de drie oprichters; Sabien, Alexander en Dany. Later kwamen Pieter-Jan Van de Velde en Wim Beazar erbij als afgevaardigden van Trividend en Soif, twee bedrijven die investeren in sociaal innovatieve organisaties. In het verleden waren de vergaderingen met de raad van bestuur niet altijd even gemakkelijk voor Sabien. Als start-up was het geen prioriteit om de rol van de raad van bestuur duidelijk vast te leggen en dat droeg daar zeker aan bij.
Sabien: “Uiteraard is het de taak van de raad van bestuur om kritisch te zijn en me een spiegel voor te houden. Het is nodig dat iemand de cijfers in de gaten houdt en zorgt dat er genoeg geld op de rekening staat. Ik heb wel zo’n stok achter de deur nodig. Maar soms had ik het gevoel dat de kritische noot de bovenhand haalde op de opbouwende kritiek en dat ik steeds opnieuw verantwoording moest afleggen. Maar misschien ligt dat aan mijn persoonlijkheid of verwachtte ik teveel van de raad van bestuur?”
Alexander pikt in: “Ik begrijp dat Sabien wat bevestiging vanuit de raad van bestuur mist. Als bestuursleden kijken wij in de eerste plaats naar Roof Food als bedrijf en dan pas naar Sabien als persoon. Maar in de realiteit is Roof Food, Sabien en is Sabien, Roof Food. Dat betekent dat Sabien de enige variabele is die iets aan de zaken kan veranderen en dat legt veel druk op haar schouders. Bovendien is Sabien extreem transparant, iets wat zeker de bedoeling is tijdens een raad van bestuur, maar soms werkt het contraproductief om teveel details te delen en is het beter om het enkel over de grote lijnen te hebben. Maar het is normaal dat Sabien nood heeft aan een klankbord aangezien zij alleen is om veel en grote beslissingen te nemen.”
Sabien: “Begrijp me niet verkeerd. Ik heb al veel steun gehad aan de raad van bestuur. Uiteindelijk komen er veel verantwoordelijkheden op me af en weten dat er een orgaan boven me is dat mee de verantwoordelijkheid draagt, stelt me gerust. Alle leden hebben een uitgebreid netwerk en een interessant perspectief op de zaken. Uit die een-op-eencontacten haal ik enorm veel. Dany Neudt, de voorzitter van de raad van bestuur, is net als Alexander een vertrouwenspersoon. Danny heeft veel ervaring met vergaderingen leiden, duidelijk communiceren, vlot beslissen… Voor elke raad bel ik hem even op om de agendapunten te overlopen en de essentie te bespreken. Het was trouwens Danny die als interimmanager opgetreden is terwijl ik een paar maanden in ziekteverlof was. En dat terwijl hij kabinetschef van de Stad was. Dat is toch niet niks.”
Alexander ziet nog een reden voor de soms moeizame vergaderingen : “Door allerlei omstandigheden heeft Roof Food een onstabiel verleden waarbij verschillende wegen bewandeld werden, denk maar aan de dakdiners en de catering. Telkens moest Roof Food zich opnieuw oriënteren. Dat heeft tot gevolg dat het nooit eenvoudige vergaderingen waren. Elke maand moesten er fundamentele beslissingen genomen worden waarover wij als bestuursleden, met nihil ervaring in de horeca, moesten nadenken. Het liep bovendien vaak moeilijk omdat Sabien consistent vasthield aan de missie en visie van Roof Food. Dat maakte de zaken extra complex. Sabien wilde bijvoorbeeld maaltijden gaan leveren aan bedrijven, maar niet in wegwerpverpakkingen. En dus moest er een heel traject opgezet worden rond duurzame verpakkingen. Mochten we voor het geld gegaan zijn, dan hadden we gewoon kartonnen bakjes gebruikt en waren wij nu Deliveroo (lacht). De missie van Roof Food botste soms met het commerciële en dat zorgde voor moeilijke beslissingen in de raad van bestuur. Dat is natuurlijk logisch voor een raad van bestuur die wil dat het bedrijf stabiliseert, evolueert en groeit.” Het feit dat de bestuursleden geen ervaring hadden in de horecasector maakte het er allemaal niet makkelijker op.
Sabien: “Horeca op zich is al een heel specifieke sector met heel wat uitdagingen, maar een bedrijf dat een dakmoestuin uitbaat en aan catering doet… dat is nog een ander paar mouwen. Er was nergens degelijk vergelijkingsmateriaal voorhanden. Het was bijvoorbeeld heel moeilijk om in te schatten wat de aanleg van een dakmoestuin zou kosten of hoeveel dagschotels we wekelijks zouden verkopen. Zouden dat er 10, 50, 500… zijn? Dat was koffiedik kijken. Vaak verloren we veel tijd omdat ik operationele zaken moest uitleggen, bijvoorbeeld hoe de keuken draaide. En hoewel de bestuursleden vaak heel goede ideeën en advies klaar hadden, leidde dat meestal tot een gigantische to-dolijst voor mij. Achteraf gezien hadden we ons van in het begin moeten laten bijstaan door experts uit het veld, zoals we uiteindelijk gedaan hebben met Julie en Paquita als horeca- en marketingexperts.”
Sinds kort concentreert Sabien zich met Roof Food op consultancy in dakmoestuinen en lopen de zaken veel beter.
Sabien: “Sinds we in dit voorjaar stopten met de catering is er, mede door corona, geen enkele cateringaanvraag meer binnengekomen maar wel vijf aanvragen voor een serieus dakmoestuinproject. Ik vind het straf dat je op zo’n korte tijd je business honderdtachtig graden kunt draaien: van horeca naar consultancy. Het is te zeggen: het businessmodel van Roof Food is gedraaid, de waarden en missie zijn onveranderd gebleven: de stad eetbaar vergroenen en mensen in contact brengen met gezonde voeding. Voor mij is dat het bewijs dat er vijf jaar geleden nog geen markt was voor dakmoestuinen in tegenstelling tot vandaag. Ik voel dat het momentum er nu is en dat is belangrijk voor een ondernemer. Nu de zaken beter beginnen te lopen zullen ook de vergaderingen met de raad van bestuur wat stabiliseren en gestructureerder verlopen. Het is niet meer nodig om elke maand samen te komen en over elke vijfduizend euro te discussiëren bij wijze van spreken.
Alexander: “Sabien wou nooit manager van een cateringbedrijf zijn, maar op dat moment was het niet mogelijk om te doen wat we vandaag doen. Het is dankzij alle ervaring van de voorbije jaren dat Sabien expert geworden is. Die lessen geven haar de kennis en de geloofwaardigheid om van Roof Food een stabiele én commercieel succesvolle onderneming te maken. Als je ziet dat ze er in een half jaar tijd in slaagt om vier nieuwe dakmoestuinen in de stad te verwezenlijken, dan realiseert ze nu meer dan ooit de missie en visie van Roof Food. Mochten we Roof Food vandaag opstarten volgens het initiële businessplan, dan zou het wel gelukt zijn. De tijd was er toen gewoon nog niet rijp voor.”
Deze reportage kwam tot stand dankzij de ondersteuning van Vlaanderen Circulair, de Vlaamse beleidsorganisatie voor circulaire economie.
string(3) "yes" NULLEr waait een nieuwe wind door Roof Food. Na de dakdiners en de catering evolueert de onderneming stilaan naar een adviesbureau voor organisaties en ondernemers met interesse in dakmoestuinen. Die nieuwe positionering vraagt van Sabien nog meer kennis en expertise over alle facetten van stadslandbouw. Die haalt ze uit boeken, gesprekken en voorbeelden uit binnen-en buitenland.
Van alle markten thuis
“Roof food is geen pure aanlegger van dakmoestuinen”, stelt Sabien. “Roof Food wil zich profileren als specialist in dakmoestuinen, niet alleen in het ontwerp en de de aanleg ervan, maar ook in de commerciële exploitatie. We willen ondernemers inspireren om zelf aan de slag te gaan, en organisaties, zoals vastgoedeigenaars of projectontwikkelaars, helpen bij de businesscase van hun dak. Dat betekent dat ik van alle markten thuis moet zijn.”
Elk potentieel nieuw project start met een technische haalbaarheidsstudie. “Tijdens het eerste plaatsbezoek gaan we na of het dak wel geschikt is om een moestuin te dragen. Is dat niet het geval, dan stopt het verhaal uiteraard meteen. Voor zo’n studie werken we samen met een stabiliteitsbureau, maar om de materie te begrijpen en de juiste vragen te kunnen stellen, moet ik me toeleggen op dat aspect.
Het gaat dan over heel technische zaken zoals de opbouw van een groendak, de dakdichting, afwatering, brandveiligheid enzovoort. Die kennis haal ik uit gesprekken met techniekers en bouwprofessionals of uit boeken en de verslagen van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB). Gelukkig voelt dat niet aan als een opdracht, ik vind het net heel fijn om me te verdiepen in nieuwe onderwerpen.”
Consultancy van a tot z
Het consultancyluik van Roof Food omvat veel meer dan enkel technisch advies en het ontwerp van dakmoestuinen. Om de missie van Roof Food – de vergroening en verkoeling van de stad en de promotie van de korte-keten en biodiversiteit – te bereiken, ziet Sabien het veel groter. Ze wil bouwpromotoren, retailers, overheden… ondersteunen bij hun stadslandbouwproject, en dat van a tot z. Elk traject start met een workshop rond stadslandbouw en vastgoed. Gedurende een halve dag bekijkt Sabien samen met de opdrachtgever en eventueel andere betrokken partijen de mogelijke modellen en wordt bekeken welk model het best bij de case past en wat de implicaties daarvan zijn op het technische aspect.
Zo krijgt ze een beter zicht op de scope en visie van het project. Vervolgens geeft ze advies over alle facetten van de businesscase: het concept, het plan, de investeringen, de economische haalbaarheid, de infrastructuur, het tuinontwerp, de aanleg en realisatie… “Stadslandbouw heeft nood aan een meer commerciële insteek en dat is net mijn favoriete part of the job: mee nadenken over het concept en de zakelijke mogelijkheden.”
Groendaken als verdienmodel
Voor dat businessgerelateerd advies steunt Sabien op de ervaringen van Roof Food en haalt ze inspiratie uit andere binnen- en buitenlandse initiatieven. Samen met Jonathan gaat ze regelmatig naar lezingen en festivals over stadslandbouw of bezoekt ze gelijkaardige projecten. “Nederland staat over de hele lijn veel verder wat stadslandbouw en groendaken betreft dan wij”, weet Sabien. “Daar heb je bijvoorbeeld de vzw Dakdorpen, die op de ongebruikte platte daken van Rotterdam kleine, duurzame woningen wil neerzetten. Met de verhuurinkomsten kunnen de daken dan voorzien worden van een groendak. Op die manier worden dure groendaken een verdienmodel.”
Sabiens grootste voorbeeld is echter Brooklyn Grange in New York. Dit bedrijf exploiteert ’s werelds grootste dakboerderijen op drie daken in New York en verbouwt jaarlijks meer dan 45 000 kilogram biologisch geteelde producten. Naast het kweken en distribueren van verse lokale groenten en kruiden, organiseert Brooklyn Grange ook events en opleidingen en ontwerpt, installeert en onderhoudt het groendaken voor klanten. “Ik wil heel graag hun boerderijen bezoeken en met de oprichters praten. Hun filosofie is dezelfde als die van Roof Food: stadslandbouw als levensvatbare industrie met enkel voordelen voor de verschillende stakeholders.”
Deze reportage kwam tot stand dankzij de ondersteuning van Vlaanderen Circulair, de Vlaamse beleidsorganisatie voor circulaire economie.
string(3) "yes" NULL string(3) "yes"Mollit duis Lorem amet veniam minim ad.Voluptate commodo labore aliqua quis esse aliqua.Veniam tempor elit velit non.
