Waarom vangen we methaan op? Van alle brandstofgassen is methaan het kleinste. Voor de chemici onder jullie bevat elke molecule één koolstof- en vier waterstofatomen. Het is een zeer schoon brandend gas, dat alleen water en kooldioxide produceert bij verbranding. Op het eerste zicht lijkt dit een zeer nuttig en onschadelijk gas. Er is echter een groot nadeel: methaan heeft een veel groter aardopwarmingsvermogen dan kooldioxide, dertig keer meer om precies te zijn. Bovendien lekt er veel methaan in de atmosfeer zonder dat het verbrand wordt. Daarom is het belangrijk om de uitstoot ervan onder controle te houden.

Waar?

Er zijn verschillende bronnen van methaan. Aardgas bevat voornamelijk methaan, en zoals de naam al doet vermoeden is dit een product van processen die in de natuur voorkomen. Het wordt geproduceerd tijdens fermentatie (of anaërobe vertering). De landbouw en het afvalbeheer zijn de twee belangrijkste uitstoters van aardgas. Vee draagt hier in grote mate aan bij: niet alleen de vergisting van koeienmest levert grote hoeveelheden methaan op; ook hun spijsverteringskanaal produceert grote hoeveelheden methaan. Stortplaatsen zijn een andere bron omdat ze grote hoeveelheden organisch materiaal bevatten.

De op twee na grootste producenten van methaan zijn olie- en gasproductiebedrijven. Dit is te wijten aan lekken en productieomschakelingen. Andere bronnen zijn steenkoolwinning, afvalwaterbeheer, bossen, moerassen en rijstvelden. Een verrassende bron van methaan is het smeltende noordpoolgebied. Methaan dat is opgeslagen in het ijs komt vrij door de opwarming van de aarde.

De grootste producent van methaanuitstoot is China (13% van het wereldtotaal), gevolgd door India, de VS, Europa en Brazilië (respectievelijk 9, 8, 7 en 6%).

.

Wat kan er aan gedaan worden?

In tegenstelling tot kooldioxide is methaan geen gemakkelijk gas om op te vangen en wordt het soms aangeduid als een ‘verlegen molecuul“. Er zijn studies aan de gang om ‘gebruikte vaste’ structuren, genaamd zeolieten, in staat te stellen het methaan te absorberen.

Een andere manier is om het methaan direct te verbranden en kooldioxide en water te produceren, die minder schadelijk zijn voor de opwarming van de aarde. Dit wordt vaak gedaan op stortplaatsen omdat dit gemakkelijk te doen is. De energie kan ook worden gebruikt om elektriciteit of warm water te produceren.

Gas dat uit mest wordt geproduceerd, kan worden beheerd door de opslagomstandigheden en de samenstelling te controleren. Net als bij stortplaatsen kunnen de gassen worden afgefakkeld of worden gebruikt voor de productie van energie. De gassen van de darmgisting kunnen worden beheerd door de voeding van het dier te controleren. Wetenschappers in Argentinië hebben onlangs een zeer creatieve manier ontwikkeld om de natuurlijke gassen van koeien op te vangen. Ze hebben rugzakken ontworpen die het methaan opvangen dat door de koe wordt geproduceerd.

Methaan dat wordt uitgestoten op olieproducerende locaties wordt vaak opnieuw in de oliebron geïnjecteerd. Maar ook hier wordt het methaan vaak afgefakkeld of gebruikt voor energie.

Wat houdt ons tegen?

Voor het opvangen van het methaan is wel wat extra apparatuur nodig die geïnstalleerd moet worden. Het vereist een investering en een rendement op deze investering is niet altijd zeker. Dit is afhankelijk van hoeveel de energiebedrijven bereid zijn te betalen voor de opgewekte elektriciteit.

Wetgeving kan hierbij helpen en fiscale stimulansen voor het afvangen van methaan kunnen de situatie zeker verbeteren.

Dit bestaat in de meeste landen niet. In de VS wordt dit georganiseerd via vrijwillige publiek-private partnerschappen. Een voorbeeld hiervan is de Global Methane Initiative, een organisatie die kosteneffectief methaanherstel bevordert via partnerschappen tussen ontwikkelde en ontwikkelingslanden, waarbij de particuliere sector, ontwikkelingsbanken en niet-gouvernementele organisaties worden verenigd.

Wil je meer?

Wil u weten op welke manier het ondersteunen van ons milieu de kwaliteit van ons leven beïnvloedt? Ontdek meer over duurzaamheid en loslaten.